Tổng lãnh sự Cuba tại TP.HCM học nấu phở: 'Tôi sẽ nấu cho gia đình...'
Thủ tướng Anh Keir Starmer ngày 16.2 tuyên bố sẵn sàng và sẵn lòng đưa binh sĩ Anh sang Ukraine để gìn giữ hòa bình nếu các bên đạt thỏa thuận chấm dứt chiến sự.Ngày 17.2, Đài phát thanh Thụy Điển dẫn lời Ngoại trưởng Maria Malmer Stenergard cho biết quốc gia Bắc Âu này cũng không loại trừ khả năng đưa quân sang Ukraine để gìn giữ hòa bình hậu chiến sự."Bây giờ, trước tiên chúng ta phải đàm phán cho một nền hòa bình công bằng và bền vững, tôn trọng luật quốc tế, tôn trọng Ukraine và trước hết là đảm bảo Nga không thể rút lui để xây dựng sức mạnh mới và tấn công Ukraine hay nước nào khác trong vài năm. Một khi chúng ta có hòa bình như vậy, chúng ta cần đảm bảo nó được duy trì và chính phủ không loại trừ bất cứ điều gì", bà Stenergard nói.Phát biểu của lãnh đạo Anh và nhà ngoại giao Thụy Điển được đưa ra khi các lãnh đạo châu Âu chuẩn bị họp khẩn tại Paris trong ngày 17.2 để bàn thảo kế hoạch tiếp theo cho Ukraine. Hội nghị được Tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi sau khi châu Âu không được mời tham gia bước đầu đối thoại về hòa bình Ukraine giữa Mỹ và Nga, đồng thời giới chức chính quyền Washington bắn tín hiệu rút bớt sự hỗ trợ an ninh cho châu Âu.Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và đại diện Nga dự kiến gặp nhau tại Ả Rập Xê Út trong ngày 17.2 để bắt đầu kế hoạch đàm phán. Theo AFP, ông Rubio vừa có mặt tại nước vùng Vịnh sau khi kết thúc chuyến thăm Israel.Mặt khác, Ukraine cũng không được mời dự đối thoại giữa Mỹ và Nga lần này dù ông Rubio nói Kyiv và châu Âu sau cùng sẽ tham gia vào các cuộc đàm phán thực sự để chấm dứt xung đột. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 16.2 tuyên bố không bao giờ chấp nhận bất kỳ quyết định nào giữa Mỹ và Nga về kết quả đàm phán hòa bình nếu thiếu Ukraine.
3 tháng, Quản lý thị trường TP.HCM thu ngân sách hơn 23 tỉ đồng
Sáng 19.1, trong chuyến công tác tại Quảng Nam, ông Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Phó thủ tướng thường trực Chính phủ đến thăm, tặng quà, chúc tết các gia đình chính sách, hộ nghèo và công nhân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn TX.Điện Bàn (Quảng Nam).Báo cáo với Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình, ông Nguyễn Minh Hiếu, quyền Chủ tịch UBND TX.Điện Bàn, cho biết toàn thị xã có hơn 19.820 liệt sĩ; 3.140 Bà mẹ Việt Nam anh hùng (hiện có 46 mẹ còn sống); 7.240 thương, bệnh binh; hơn 3.000 người hoạt động cách mạng bị địch bắt tù đày; hơn 9.000 người có công giúp đỡ cách mạng...Ngoài ra, hiện trên địa bàn TX.Điện Bàn có 376 hộ nghèo (chiếm tỷ lệ 0,63%) và 465 hộ cận nghèo (chiếm tỷ lệ 0,75%). Địa phương đã chuyển quà Chủ tịch nước tặng gần 14.690 người, với tổng kinh phí hơn 4,5 tỉ đồng; chuyển quà của UBND tỉnh Quảng Nam tặng gần 17.370 người với tổng kinh phí gần 13 tỉ đồng.Phát biểu tại chương trình, Phó thủ tướng thường trực cho biết Quảng Nam là địa phương điển hình của cả nước khi có rất nhiều đối tượng chính sách, gia đình liệt sĩ, người có công, Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Lịch sử hào hùng của Quảng Nam nói chung và TX.Điện Bàn nói riêng là rất đáng tự hào."Bằng mọi cách, cả nước đang chung tay chăm lo cho đời sống người dân để có cái tết no đủ, ấm áp và đã trở thành một truyền thống tốt đẹp của đất nước ta", ông Bình nói.Ông Bình cũng đề nghị từ nay đến Tết Nguyên đán, lãnh đạo tỉnh Quảng Nam cũng như TX.Điện Bàn tiếp tục theo chương trình, kế hoạch đến tận nhà, nhất là các gia đình chính sách, Bà mẹ Việt Nam anh hùng, người có công, hộ nghèo để chuyển quà của Trung ương, của tỉnh và của thị xã cho bà con."Phải kiểm tra thật kỹ, chu đáo, không để gia đình nào "tối lửa tắt đèn" dịp tết. Tết phải thật sự đầy đủ, ấm áp, vui vẻ và hạnh phúc. Chúng ta đang chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc để mang lại hạnh phúc cho người dân; làm cho đất nước giàu mạnh, thịnh vượng, người dân ấm no hạnh phúc, có cuộc sống đủ đầy hơn", ông Bình nhấn mạnh.Phó thủ tướng thường trực cũng cho hay, năm nay tập trung lớn cho việc xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người nghèo, gia đình chính sách. Làm sao để bước vào đại hội nhiệm kỳ tới sẽ không còn hộ dân nào trên cả nước phải ở trong nhà tạm bợ.Thay mặt đoàn công tác, Phó thủ tướng thường trực gửi lời chúc tới tất cả bà con, những gia đình chính sách, khó khăn có một năm mới an khang - thịnh vượng với cái tết đủ đầy.Dịp này, Phó thủ tướng thường trực trao tặng 250 suất quà cho các hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách trên địa bàn TX.Điện Bàn.Ngoài ra, tỉnh Quảng Nam trao tặng 200 suất quà cho công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn.Cùng ngày, Phó thủ tướng thường trực cùng đoàn công tác đến thăm, tặng quà, chúc tết gia đình thương binh Hoàng Kim Đức (ở khối phố 3, P.Vĩnh Điện, TX.Điện Bàn) và thương binh Nguyễn Xuân Ngọc (ở khối phố 5, P.Vĩnh Điện). Đồng thời, viếng hương tại nhà Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ, Nhà lưu niệm Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi ở TX.Điện Bàn.
Người sở hữu trên 4 SIM điện thoại có bị cắt bớt?
Những ngày qua, mạng xã hội lan truyền hình ảnh về tờ văn bản "Biên bản xử lý vi phạm lỡ mồm" với nội dung sửa tiêu ngữ của Việt Nam. Cụ thể, dưới quốc hiệu "Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", văn bản này lại chế phần tiêu ngữ thành "Độc lập - Tự do - Hé lộ tí thôi". Theo hình ảnh được chia sẻ trên các trang mạng, biên bản này được cho là xuất hiện tại một buổi chiếu phim tài liệu Anh trai say hi. Trong văn bản còn có logo của công ty Nomad Management Vietnam và DatVietVAC.Trên các trang mạng, hình ảnh về biên bản này vấp phải làn sóng chỉ trích dữ dội từ khán giả. Nhiều người tỏ ra bức xúc trước hành vi chế tiêu ngữ và yêu cầu cơ quan chức năng vào cuộc xử lý. Bên cạnh đó, một số người tấn công phía công ty quản lý dàn Anh trai say hi vì cho rằng liên quan đến đơn vị này. Ngày 10.3, phía công ty Nomad Management Vietnam đăng thông báo lên fanpage chính thức NOMAD MGMT Vietnam, phủ nhận liên quan đến hình ảnh văn bản đang lan truyền trên mạng xã hội. Công ty này cho biết: "Biên bản xử lý vi phạm lỡ mồm" nói trên đã cắt ghép hình ảnh thương hiệu doanh nghiệp (logo) vào một cách trái phép."Thông qua thông báo này, chúng tôi khẳng định rằng văn bản nêu trên không xuất phát từ doanh nghiệp. Hình ảnh thương hiệu Nomad đã bị sử dụng mà không có sự đồng ý hoặc cấp phép. Hiện, chúng tôi đã và đang làm việc với cơ quan chức năng để làm rõ sự việc", thông báo nêu. Đối với những tổ chức, cá nhân cố tình lan truyền thông tin sai sự thật, xúc phạm danh dự doanh nghiệp, phía công ty khẳng định sẽ sử dụng biện pháp pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Hiện sự việc vẫn đang gây xôn xao trên mạng xã hội. Dân mạng đặt nhiều câu hỏi về nguồn gốc của tờ biên bản này và mong cơ quan chức năng xử lý nghiêm.
Công ty vàng bạc đá quý Bảo Tín Minh Châu 2 lần tăng giá vàng nhẫn tổng cộng 400.000 đồng/lượng, lên 92,4 triệu đồng chiều mua vào, bán ra 93,9 triệu đồng. Công ty Phú Quý 4 lần điều chỉnh giá, mỗi lần 100.000 đồng, mua vào lên 92,3 triệu đồng, bán ra 93,8 triệu đồng. Tập đoàn Doji tăng mỗi lượng 300.000 đồng, mua vào lên 92,4 triệu đồng, bán ra 93,8 triệu đồng. Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC cũng tăng mỗi lượng vàng nhẫn thêm 300.000 đồng so với mức đầu ngày, lên 91,6 triệu đồng chiều mua vào, bán ra 93,3 triệu đồng… Vàng nhẫn tiến sát 94 triệu đồng/lượng - mức giá cao nhất trên thị trường từ trước đến nay.Vàng miếng SJC cũng lập mức giá kỷ lục mới ở 93,3 triệu đồng/lượng. Mức giá cao nhất trước đó 93,1 triệu đồng/lượng thử thách nhiều lần cũng bị phá khi vàng miếng SJC tăng thêm thêm 300.000 đồng/lượng trong sáng 12.3. Các công ty kinh doanh vàng mua vàng miếng SJC 91,6 triệu đồng, bán ra 93,3 triệu đồng. So với vàng miếng SJC, giá bán vàng miếng SJC hiện thấp hơn 500.000 - 600.000 đồng/lượng.Một điểm khá lạ trên thị trường sáng 12.3 đó là giá kim loại quý thế giới không biến động nhiều so với đầu ngày, xoay quanh 2.916 USD/ounce. Sở dĩ giá vàng trong nước tăng nhanh hơn thế giới, theo một số đơn vị kinh doanh, là do nguồn vàng nguyên liệu trong nước sản xuất vàng nhẫn hiện khan hiếm đã đẩy giá lên cao. Trong khi đó, nhu cầu vàng nhẫn dù không mạnh nhưng vẫn có trên thị trường.Từ đầu năm đến nay, giá vàng nhẫn đã tăng thêm gần 10 triệu đồng mỗi lượng, tương đương 11,8%. Vào năm 2024, vàng nhẫn đã tăng giá mạnh 20,8 triệu đồng/lượng, thêm 32,3%. Như vậy, những năm gần đây, tốc độ tăng giá của vàng nhẫn nhanh hơn nhiều so với vàng miếng SJC đã tạo sức hút người tiêu dùng hơn.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Tân Cương kiểm tra sân bay Phan Thiết
Cùng đi với Chủ tịch nước Lương Cường có Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Lê Khánh Hải, cùng các trợ lý Chủ tịch nước và đại diện lãnh đạo Văn phòng Chủ tịch nước.Trong không khí trang nghiêm, xúc động của ngày đầu xuân năm mới, Chủ tịch nước Lương Cường đã thắp hương, thành kính tưởng nhớ công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam, người đã suốt đời cống hiến, hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.Trước anh linh của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, Chủ tịch nước Lương Cường nguyện tiếp tục phấn đấu cùng toàn Đảng, toàn dân, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc và khát vọng phát triển để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh và thịnh vượng.Tiếp đó, Chủ tịch nước Lương Cường thăm ao cá Bác Hồ trong khuôn viên Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là nơi lúc sinh thời, hàng ngày, sau giờ làm việc buổi chiều Bác lại ra bờ ao vỗ tay gọi và thả thức ăn cho đàn cá ăn.Chủ tịch nước cũng đã thăm khu trưng bày ba chiếc xe ô tô được sử dụng phục vụ Chủ tịch Hồ Chí Minh niên đại từ năm 1954 - 1969 vừa được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia trong những ngày cuối năm 2024.Chúc Tết và nói chuyện thân mật với cán bộ, nhân viên khu di tích, Chủ tịch nước đề nghị, trong năm mới, khu di tích cần tiếp tục phát huy vai trò quan trọng của mình, hết lòng, hết sức gìn giữ những tài liệu, hiện vật quý giá của Chủ tịch Hồ Chí Minh, để chúng trở thành nguồn tài sản tinh thần vô giá cho thế hệ hôm nay và mai sau, để khu di tích luôn là "địa chỉ đỏ" thiêng liêng, nơi truyền tải những giá trị lịch sử, tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh không chỉ đối với nhân dân Việt Nam mà còn đối với bạn bè khắp năm châu.Chủ tịch Hồ Chí Minh là biểu tượng cao đẹp nhất của chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam. Người là kết tinh rạng ngời của đạo đức, trí tuệ, khí phách, lương tri của dân tộc và thời đại. Người đã hiến dâng trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng ta, dân tộc ta, nhân dân ta và bạn bè quốc tế.Đã hơn một nửa thế kỷ trôi qua, nhưng di sản của Người vẫn hiện hữu sâu sắc trong không gian Di tích quốc gia đặc biệt - Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch. Những di tích, tài liệu, hiện vật tại đây chính là bằng chứng sống động, chân thực nhất, phản ánh cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng, đạo đức và phong cách của Người.

TP.HCM xâm nhập mặn đạt cấp độ cao nhất
FLC tiếp tục bị cưỡng chế thuế hơn 91 tỉ đồng
Trong một tuyên bố hôm nay, Công ty bất động sản Trung Quốc Vanke cho hay CEO Zhu Jiusheng (Chúc Cửu Thắng) đã nộp đơn xin từ chức... vì lý do sức khỏe" và ông này "sẽ không còn giữ bất kỳ vị trí nào trong công ty", theo AFP.Tuy nhiên, Vanke không xác nhận hay phủ nhận thông tin ông Zhu bị giới chức "đưa đi" trước đó. Báo Trung Quốc Economic Reporter hôm 17.1 dẫn các nguồn tin khẳng định ông Zhu đã bị "giới chức an ninh đưa đi", nhưng không nêu rõ liệu ông có bị bắt giữ chính thức hay không.Bài báo của Economic Observer không nêu rõ ông Zhu có thể bị cáo buộc đã phạm tội gì. Vào thời điểm đó, Economic Observer loan tin các cuộc gọi và tin nhắn gửi cho ông Zhu và những người thân cận với ông đều không được trả lời.Công ty Vanke được niêm yết tại Hồng Kông, thuộc sở hữu một phần của chính quyền thành phố Thâm Quyến và là công ty bất động sản lớn thứ tư của Trung Quốc theo doanh số bán hàng vào năm ngoái, theo công ty nghiên cứu CRIC.Cùng với những ông trùm bất động sản khác ở Trung Quốc, Vanke đối mặt cuộc khủng hoảng nợ kéo dài nhiều năm và hôm nay 27.1, một hồ sơ nộp lên Sở giao dịch Hồng Kông, công ty đã cảnh báo về khoản lỗ ròng khoảng 45 tỉ nhân dân tệ (6,2 tỉ USD) vào năm ngoái."Công ty xin lỗi sâu sắc về khoản lỗ này và sẽ nỗ lực hết mình để thúc đẩy cải thiện hoạt động kinh doanh", Vanke nhấn mạnh trong một tuyên bố riêng, theo AFP.
Hỗ trợ trên 21.600 hồ sơ trực tuyến cho người dân
Mới đây, Bộ GD-ĐT đã chính thức ban hành thông tư về quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2025 với một số điểm mới, trong đó có điều chỉnh miễn thi cho thí sinh có chứng chỉ ngoại ngữ nhưng không quy đổi thành điểm 10 trong xét tốt nghiệp. Thay đổi này đã thu hút sự quan tâm của đông đảo phụ huynh, học sinh lẫn những cá nhân quan tâm đến chứng chỉ IELTS - một trong những lựa chọn hàng đầu của học sinh có nhu cầu xét đổi điểm. Trước những lo ngại liệu các học sinh đã có hoặc đang chuẩn bị cho kỳ thi IELTS có bị ảnh hưởng sau quyết định trên, nhiều chuyên gia Anh ngữ nhận định trên thực tế, điều này không làm thay mục tiêu và giá trị cốt lõi của IELTS, vốn hướng đến tối ưu cơ hội học tập lẫn nghề nghiệp trong nước và quốc tế cho thí sinh mà không chỉ dừng lại ở việc phục vụ tốt nghiệp phổ thông. Với kinh nghiệm 10 năm giảng dạy, nhà sáng lập nền tảng học và luyện thi ngoại ngữ PREP, thầy Phạm Quang Tú nhận định, các bạn trẻ không cần phải quá lo lắng nếu đang đầu tư cho IELTS vì mục tiêu dài hạn.Theo thầy Tú, IELTS là sự đầu tư có chiến lược bởi nó đặc biệt củng cố về cả kỹ năng, cơ hội cùng sự tự tin cho các đối tượng hướng đến học tập từ bậc đại học trở lên hoặc tham gia vào nhiều môi trường làm việc mang tính quốc tế. Năm 2024, có hơn 60 cơ sở giáo dục đại học ở Việt Nam sử dụng chứng chỉ IELTS để tuyển sinh. Ngoài ra, chứng chỉ tiếng Anh nói chung và IELTS nói riêng cũng là một trong những điều kiện ứng tuyển các chương trình học quốc tế, bởi học sinh cần có sự chuẩn bị tốt về nền tảng ngoại ngữ học thuật để theo học trong môi trường này.Cùng với đó, năng lực tiếng Anh sẽ tạo nền tảng tự tin cho các bạn trẻ ngay khi bước ra môi trường làm việc. Việt Nam đang chứng kiến làn sóng hội nhập với không chỉ sự gia nhập của hàng loạt tập đoàn toàn cầu mà còn là cơ hội làm việc quốc tế cho người lao động. Làm việc trên nhiều cương vị và kinh nghiệm học tập ở Việt Nam và nước ngoài, Vũ Hải Trường, Giám đốc tuyển sinh chương trình ĐH của trường ĐH Hồng Kông và là quán quân học bổng danh giá IELTS Prize của Hội đồng Anh năm 2022/2023, cho biết: "Mỗi dạng bài trong IELTS cũng là công cụ để rèn luyện những kỹ năng được đánh giá cao khi bước vào môi trường làm việc chuyên nghiệp, như giao tiếp đa văn hóa, kiến thức xã hội, tư duy phân tích, phản biện và cả kỹ năng nghiên cứu".Để đầu tư cho IELTS như một "chiến lược gia", thầy Tú Phạm nhận định, điều quan trọng đầu tiên là xác định mục tiêu sử dụng chứng chỉ là cho việc học trong nước hay du học, đồng thời nghiên cứu yêu cầu mức điểm. Đa số trường Đại học ở Việt Nam sẽ xét mức điểm nhỉnh hơn so với mức điểm IELTS từ 4.0 phục vụ xét miễn thi tốt nghiệp, cụ thể dao động từ 5.0 IELTS cho ứng tuyển Đại học, riêng du học thường sẽ cần từ 6.0 - 6.5 IELTS trở lên.Tiếp đến, thay vì chạy theo thành tích của người khác, cần xác định cấp độ năng lực hiện tại và nghiên cứu thời gian cũng như lượng kiến thức cần trau dồi, lấy đó làm cơ sở để cân đối, phân bổ thời gian hợp lý và lập ra một lộ trình học khả thi nhất để đạt cấp độ tiếp theo. Ngoài ra, từ ngày 29.3, kỳ thi IELTS tại Việt Nam đã chính thức chuyển hoàn toàn sang hình thức thi trên máy tính, mang đến nhiều tiện ích vượt trội. Thí sinh và phụ huynh cũng cần lưu ý và kịp thời điều chỉnh kế hoạch ôn luyện phù hợp với hình thức thi này. Một trong những lựa chọn được cộng đồng người học IELTS đánh giá cao để chuẩn bị tốt nhất cho thay đổi này chính là nền tảng luyện thi IELTS trực tuyến miễn phí IELTS Ready Premium. Nền tảng được thiết kế bởi các chuyên gia của Hội đồng Anh nhằm mang đến trải nghiệm ôn luyện cá nhân hóa với học liệu chính thống, đồng thời tạo điều kiện để thí sinh làm quen với giao diện bài thi IELTS trên máy tính khi đăng ký thi cùng Hội đồng Anh. IELTS Ready Premium bao gồm quyền truy cập 40 đề thi thử cho các kỹ năng, các bài giảng chuyên sâu và hội thảo trực tuyến với chuyên gia IELTS để nhận được tư vấn trong 24 giờ.Để quá trình học không trở nên quá áp lực, Trần Ngọc Mỹ Anh (THPT Marie Curie), nữ sinh xuất sắc đạt 8.5 IELTS ngay từ bậc THPT, khuyên các bạn đồng trang lứa nên học với cảm hứng và kết hợp cùng sở thích cá nhân để tận hưởng hành trình học tập. Mỹ Anh chia sẻ rằng việc luyện tập những bài hát trong vở nhạc kịch yêu thích Hamilton đã giúp bản thân cải thiện đáng kể ngữ điệu và phát âm, từ đó chinh phục điểm cao ở kỹ năng Nói.Để vững tâm thế cho mùa tốt nghiệp - tuyển sinh quan trọng sắp tới, các bạn học sinh có thể phối hợp các yếu tố này để tạo thành chiến lược học tập phù hợp nhất với mục tiêu bản thân. Hội đồng Anh luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình chinh phục chứng chỉ IELTS với hơn 20 địa điểm thi trên khắp cả nước, lịch thi linh hoạt hàng tuần cùng nhiều sự hỗ trợ trước, trong và sau kỳ thi. Tham khảo thêm tại trang web: https://bit.ly/lich-thi-ielts-bc
ffgame com
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư